Met psychodynamische coaching kijken we naar de persoon als geheel, de dynamiek die zich af speelt tussen lichaam en geest en de invloed die zij op elkaar hebben. Lichaam en geest zijn een geheel, maar werken niet altijd goed samen. Ons onderbewustzijn blijkt vaak veel sterker te zijn dan het rationele en daardoor heeft het een zeer grote invloed op ons gedrag, ons handelen. Vaak hou je bepaalde patronen en gewoontes in stand, zonder dat je je daarvan bewust bent, ook al heb je er wel last van. Soms heb je die patronen zelfs onbewust aangeleerd. Daardoor is het vaak zo moeilijk om te begrijpen waarom je doet zoals je doet. En is het vaak zo moeilijk om daar verandering in te brengen.
De coaching is vooral gericht op het bewust worden van onderliggende oorzaken, patronen en gewoontes, deze te doorgronden en te onderzoeken hoe je daar mee om gaat. Factoren die een belangrijke rol spelen in de coaching zijn: herkennen, erkennen, accepteren, verwerken en loslaten. Vooral gericht op de toekomst: hoe nu verder, hoe ga je de volgende stap zetten, welke route kies jij.
Doel is om weer in beweging te komen.
Tijdens de sessies worden verschillende technieken en werkvormen ingezet, toegespitst op jouw persoonlijke situatie. Daarbij kun je denken aan:
- Assen van verandering
- Provocatieve Therapie en Coaching
- RET (Rationeel Emotieve Therapie)
- Communiceren
- Lichaamswerk
- Kernkwaliteiten
- Systemisch werk
- NLP (neuro linguïstisch programmeren)
- Mindfulness
- Organisatiepstelling
- Perceptuele posities
- Walt Disney Model
- Circle of excellence
- Wandelcoaching
Verschillende technieken en werkvormen
Assen van verandering
De Assen van Verandering is een werkvorm die we gebruiken om het veranderingsproces in kaart te brengen. Het geeft inzicht in welke fase van het veranderingsproces je zit en welke stappen je nog wilt zetten om je doel te bereiken. Het is bedacht door de Amerikaanse cognitief psycholoog en NLP/Neurosemantiek trainer Michael Hall. Het is gebaseerd op onderzoek dat Hall heeft gedaan naar mensen, die uit zichzelf (dus zonder professionele hulp) een belangrijke verandering in hun leven succesvol hebben behaald. Hall heeft van al deze 'veranderingsexperts' de achterliggende structuur van hun succesvolle gedrag in kaart gebracht.
Provocatieve therapie en coaching
Bij deze vorm is het uitgangspunt dat je uitgedaagd gaat worden. Belangrijke factoren daarbij zijn: warmte, respect en vooral ook humor. Je wordt als het ware uit de tent gelokt, om op een andere manier naar jouw problemen te kijken. Het belangrijkste doel is dat je weer in beweging komt, om tot een oplossing te komen of om gewoon te accepteren hoe het is. Provocatieve therapie & coaching helpt om te relativeren, houd je als het ware een spiegel voor, is verfrissend en geeft lucht. Lachen om je eigen probleem helpt al om het minder zwaar te maken.
Communiceren
Communiceren doe je altijd. De hele dag. Maar wanneer doe je het nu goed? Hoe verloopt het communicatieproces? Welke wetmatigheden kunnen we daarin onderscheiden?
Goede communicatieve vaardigheden zijn essentieel om optimaal als mens te functioneren. Binnen dit blok leer je bewuster om te gaan met mondelinge communicatieve vaardigheden en
gedragskenmerken. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar de verbale en non verbale aspecten, maar ook naar de mechanismen die wij hanteren bij communicatie. Door deze mechanismen te ontdekken en waar nodig te veranderen wordt u een prettige gesprekspartner.
We staan stil bij non-verbale communicatie en het belang van goed waarnemen. Je gaat leren goed te observeren in plaats van onmiddellijk te interpreteren? Je leert ook hou je krachtiger communiceert door je boodschap non-verbaal te ondersteunen.
Ook vragen als; Welke signalen zenden we naar elkaar uit?; Wat is belangrijk als ik luister?; Hoe vat ik het best samen?; Welke vragen moet ik stellen?; Hoe kan mijn gesprekspartner het best met mijn feedback uit de voeten?; En hoe ontvang ik zelf feedback, zonder me aangevallen te voelen?
RET (Rationeel Emotieve Therapie)
Bij deze therapie ligt de nadruk vooral op de gedachten en overtuigingen. Uitgangspunt is dat niet een gebeurtenis zelf de oorzaak is van psychische klachten, maar dat vooral de interpretatie en de gedachten over de gebeurtenis de klachten veroorzaakt. Dit zijn vaak irrationele, negatieve gedachten die niet helpen om de gebeurtenis te verwerken of om te gaan met de gebeurtenis... Tijdens de therapie wordt gekeken hoe die gedachten en interpretaties vervangen kunnen worden door meer helpende gedachten.
Lichaamswerk
Bij het lichaamswerk draait het vooral om aandacht voor het voelen, het voelen van alles wat er in je lichaam gebeurt. Je zou ook kunnen zeggen dat je leert luisteren naar je lichaam. Wat dient zich aan en wat doe je er mee. Er wordt gewerkt met ontspanningsoefeningen, ademhaling, visualisaties en metaforen.
Het draait om herkennen, erkennen en accepteren van gevoelens en emoties en wat dit met jouw lichaam doet. Welke spanningen en klachten roepen die gevoelens op als je ze onderdrukt.
Je leert de gevoelens de ruimte te geven en niet te veroordelen. Als je bijvoorbeeld je boosheid, angst en verdriet voortdurend wegstopt en vasthoudt is er geen plaats meer voor positieve gevoelens en raakt je energie op. Je kunt zelfs letterlijk het gevoel hebben dat je lichaam vast zit.
Als je meer ruimte geeft aan je gevoelens komt er weer beweging en gaat de energie weer stromen en voel je je krachtiger. Lichaam en geest zijn meer in balans en je bent beter in staat de verantwoordelijkheid voor je eigen keuzes te nemen.
Kernkwaliteiten
Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die tot het wezen (de kern) van een persoon behoren; ze doordringen ons als mens en stellen al onze in het oog springende eigenschappen in een bepaald licht. De kernkwaliteit 'kleurt' een mens; het is de specifieke kracht waar we bij hem of haar direct aan denken.
Een kernkwaliteit is te herkennen aan iemands bijzondere eigenschap, waarover deze zelf zegt: 'Dat kan toch iedereen.' Feitelijk kan niet iedereen dat en als je de achterliggende kernkwaliteit weg zou halen, zou je de ander zelfs niet eens meer herkennen. Dat komt doordat die ene kernkwaliteit alle andere, minder uitgesproken kwaliteiten doordringt. Een kernkwaliteit is dan ook altijd potentieel aanwezig. Je kunt een kernkwaliteit niet naar believen aan of uitzetten, je kunt hem wel verborgen houden.
Hoe duidelijker het beeld dat we van onze kernkwaliteiten hebben, des te bewuster kunnen we die laten doorstralen in ons werk en in ons privéleven. Wie als kernkwaliteit bijvoorbeeld 'doorzettingsvermogen ' heeft, weet dat hij juist in kwesties waar een lange adem nodig is, goed zal kunnen functioneren. En hij weet ook dat 'vasthouden' iets is dat hij altijd zal kunnen, zowel op z'n werk als in de privésfeer.
Systemisch werken
Hoe je je in het hier en nu voelt, hoe je omgaat en reageert op dat wat het leven brengt, wordt beïnvloed door het systeem waar jij deel van uit maakt. Dat kan je familie zijn, het gezin waarin je bent opgegroeid of je huidige gezin. Maar ook het systeem waarvan je beroepsmatig deel uit maakt; het bedrijf waarvoor je werkt, het team, je collega’s. En denk eens aan je sportclub of een andere vereniging. Allemaal systemen die invloed hebben hoe jij je gedraagt. De plaats die jij inneemt in dat systeem en dat wat er in dat systeem allemaal gebeurt bepalen voor een groot deel wat je doet en waarom. Dit gebeurt vaak onbewust.
Via het systemisch werk krijg je inzicht in jouw plek in het systeem en je verhoudingen binnen dat systeem. Je gaat ontdekken waar je belemmeringen zitten, waarom je vasthoudt aan bepaald gedrag dat je groei en ontwikkeling belemmert. Het kan helpen om zaken te erkennen en te accepteren; het kan ook helpen in het vinden van oplossingen.
NLP
NLP is een afkorting van Neuro Linguïstisch Programmeren. Dat klinkt heel ingewikkeld maar het heeft betrekking op wat er in je hersens gebeurt (neuro), wat je gebruikt om te communiceren (linguïstisch)en welke gedragspatronen je hebt geleerd en hardnekkig blijft gebruiken(programmeren)
NLP stelt je ervaringen centraal. Ons gedrag en gewoontes hebben we ontwikkeld op basis van onze ervaringen. De manier waarop we iets waarnemen – voelen, horen, zien, ruiken, proeven – is voor iedereen verschillend. Daarom zijn onze ervaringen en onze herinneringen individueel en subjectief.
Dat betekent dat we ook op een andere manier naar onze ervaringen kunnen kijken en het ons kan helpen om te veranderen.
Een uitdrukking die dat mooi illustreert is: “als je altijd doet wat je altijd hebt gedaan, zul je altijd krijgen wat je hebt gekregen”.
Mindfulness
Dit is een vorm van aandachttraining met als uitgangspunt dat lichaam en geest één zijn. Mindfulness is gebaseerd op eeuwenoude oosterse meditatietechnieken uit het Zen Boeddhisme.
Jon Kabat-Zinn de bedenker van Mindfulness, heeft deze technieken vertaald naar onze westerse denkwijze en heeft onderzoek verricht naar de praktische toepasbaarheid. In medisch onderzoek ontdekte hij dat meditatie ofwel aandachttraining een zeer effectieve methode is om stress en pijn te bestrijden. Momenteel wordt in Amerika veel gewerkt met deze benadering in Stress-reductie klinieken.
We hebben van onze ouders meegekregen dat, om gezond te leven, we goed moeten eten, sporten en voldoende nachtrust nodig hebben. Gezien de maatschappij steeds meer eisen stelt en de druk om te presteren hoog is, komen we steeds minder toe aan deze basisvoorwaarden. We hebben niet echt geleerd wat ervoor nodig is om verantwoord met grote druk om te kunnen gaan en tegelijkertijd onze vaardigheden in te blijven zetten en ons verder te ontwikkelen. Veel coachingcliënten hebben stressproblemen of bevinden zich in een crises, waardoor zij zingeving zoeken. Je zou kunnen zeggen dat er een chronisch tekort is aan flow; werkelijk kunnen genieten van wat je doet.
Gebleken is dat er drie manieren zijn om nieuwe neurologische verbindingen in de hersenen aan te maken:
- Aerobisch sporten; hierdoor wordt veel zuurstof naar je lichaamscellen gestuurd
- Aandachttraining/meditatie
- Uitdagende nieuwe dingen doen
Met deze nieuwe neurologische verbindingen kunnen we onze emotionele reactierespons wat oprekken en leren we meer flexibel met situaties om te gaan. Door vaardigheid te ontwikkelen in focussen op de aandacht en de adem, komen we meer in contact met ons innerlijke leiderschap. We ontwikkelen van reactief naar pro-actief en op deze wijze komen we in contact met ons Authentieke Zelf. Het wil niet zeggen dat onze emoties er niet meer zijn, maar ze zullen niet langer onze keuzes bepalen. Je gaat voelen dat je kan kiezen voor wat je werkelijk wilt. Je komt zogezegd in contact met wie je in wezen bent, wat je wilt en wat je kunt.
Organisatieopstelling
Bij een opstelling wordt gekeken naar de organisatie als groter geheel, als systeem. Dit systeem bestaat uit samenhangende onderdelen. Binnen het systeem richt een opstelling zich op het functioneren van mensen in hun werk en op het functioneren van organisaties als geheel. Daarbij wordt gekeken naar leiderschap, invloeden uit de geschiedenis, van sleutelfiguren en gebeurtenissen en naar de onderlinge verhoudingen van mensen, afdelingen en de diverse geledingen in de organisatie. Met een opstelling wordt zeer snel duidelijk waar de spanningen en verstoorde verhoudingen binnen de organisatie vandaan komen. Door het verkregen inzicht kunnen de spanningen opgeheven worden en verhoudingen hersteld worden.
Perceptuele posities
Succesvolle mensen beschikken over de flexibiliteit om de wereld op verschillende manieren te bekijken. Ze zijn in staat om verschillende standpunten in te nemen, waardoor ze kunnen experimenteren met nieuwe ideeën en zienswijzen. Binnen de NLP zijn diverse technieken ontwikkeld om situaties waarin emotionele conflicten een rol spelen, vanuit verschillende invalshoeken te leren bekijken en daarmee tot nieuwe inzichten te komen. Het model Perceptuele Posities wordt daarom veel toegepast als relatie coaching tool. Perceptuele posities zijn de posities van waaruit waargenomen wordt. Door ons te verplaatsen in de verschillende posities, krijgen we informatie vanuit de verschillende invalshoeken. Iedere positie geeft een ander perspectief. Bij deze oefening laat je de coachee twee ankerplaten maken, met de voornaam van de coachee en van degene waarmee hij een 'conflict' heeft.
Walt Disneymodel
Walt Disney staat bekend als een van de meest succesvolle ondernemers van de vorige eeuw. Het model laat zien dat Disney (onbewust) steeds dat deel van hem liet domineren dat paste bij de behoefte van dat moment. De DROMER in hem ontwikkelde zijn visie, de REALIST vertaalde deze visie in uitvoerbare stappen (storyboards). Als CRITICUS zag hij de beperkingen en grenzen van zijn ideeën.
Het is een model voor creatieve en effectieve ontwikkeling van persoonlijke en professionele doelen. Het model gaat uit van het idee dat elk planningsproces in drie delen kan worden opgedeeld:
1. de DROMER
2. de CRITICUS
3. de REALIST
Circle of Excellence
De meesten van ons zien enorm op tegen het spreken in het openbaar. Zodra wij voor een groep mogen spreken, beginnen onze knieën te knikken, stokt onze adem en bonst het hart in onze keel. Binnen NLP bestaat een leuke methode om deze 'plankenkoorts' onder controle te krijgen. De Circle of Excellence is trouwens ook goed toe te passen op andere situaties waarin wij ons onzeker voelen.
Wandelcoaching
Onderzoek toont aan dat wandelcoaching een bewezen effectieve methode is bij het behandelen van een burn-out of stressklachten. Na een aantal wandelsessies geven deelnemers van dit onderzoek aan meer plezier in het werk te ervaren, meer hoop en zelfwaardering te hebben en vooral: minder stress(klachten) te ervaren. En dat is helemaal niet zo verrassend, want de frisse lucht, de natuur en de beweging zorgen ervoor dat je ruimte in je hoofd creëert. Als wandelcoach in Ede maak ik vaak gebruik van de bosrijke omgeving.